Kadın, Odnoklassniki.ru’da yasaklanan dini derse tıkladığında (2018) Türkiye’deydi. Soruşturma ve mahkeme “beğendi”ğinı dağıtım olarak değerlendirdi ve Ceza Kanunu’nun 244-1. Maddesini uyguladı.
Bu yıl 31 Mayıs’ta JIB Nurota bölge mahkemesinde Khatirchi semtinde yaşayan 57 yaşındaki bir kadın aleyhine mahkeme kararı (pdf) okundu (karar Yargıtay’ın çevrimiçi platformunda yayınlanıyor). Sanık kadının 2015-2019 yılları arasında İstanbul’da yaşlı bakıcısı olarak çalıştığı biliniyor.
2018’de “Odnoklassniki.ru” sosyal ağında bir profil açtı ve Özbekçe konuşan bir kişinin “iffet” hakkında 5 dakikalık bir video dersinde “beğendi” simgesine tıkladı.
Kadının eve dönmesinden dört yıl sonra, 15 Şubat 2023’te IIB memurları, onu Khatirchi Bölgesi IIB polis üssüne çağırdı. Mahkeme belgelerinde kadının mobil cihazının ve sosyal medya profilinin “uygun yaptırımla” arandığı belirtiliyor. IIB memurları ayrıca “Odnoklassniki” adlı kadının profilini de kontrol etti ve yukarıdaki videoyu beğendiğini gördü.
Soruşturma organı bu gönderiyi “sınıfsal” tutum sembolü olarak sınıflandırdı ve internetteki 130 sanal arkadaşına dağıttı.
15 Şubat 2023 tarihinde kadının Motorola cep telefonu maddi delil olarak alınmış ve Diyanet İşleri Başkanlığı bilirkişi görüşüne göre bu raporun dini taassup fikirleriyle dolu olduğu, ithalinin yasak olduğu, hazırlamak ve Özbekistan topraklarında dağıtmak.
Mahkeme belgelerine göre, sanık bu eylemi hatırlayamadı. Bir diğer önemli nokta da kadının bu “sınıfa” Özbekistan’da değil Türkiye’de (İstanbul) göçmen olarak çalışırken girmiş olmasıdır.
Kadın, mahkemede “sınıf” üzerine tıkladığı paylaşımların sanal arkadaşlarına yayılacağını bilmediğini, ne zaman ve neden tıkladığını hatırlayamadığını, yaptıklarından pişman olduğunu söyledi. Ayrıca 57 yaşındaki emekli, sağlığının iyi olmadığını, covid sonrası bacaklarında osteoporoz geliştiğini, bastona dayandığını, bakmakla yükümlü olduğu 3 çocuğu olduğunu söyleyerek mahkemeden tahliye talebinde bulundu.
Mahkemede 2 tanık, kadının profilindeki yukarıdaki tutanakta “sınıf” yazdığını doğruladı.
Sanığın oğlu, “Odnaklasniki” aracılığıyla annesiyle görüştüğünü ancak böyle bir tutanakta “klas” yazıldığından haberi olmadığını ve mahkemeden annesi için tahliye talebinde bulunduğunu söyledi.
Ön soruşturma kurumu, kadını Medeni Kanun’un 244-1. Maddesinin 3. Kısmı “g” bendi – kamu güvenliğini ve kamu düzenini tehdit eden dini fanatizm fikirleri içeren materyalleri depolamak ve yaymak ve İnternet küresel bilgi ağını kullanmakla suçluyor.
Mahkeme, hafifletici sebepleri dikkate alarak, sanığın “toplumdan ayrılmadan yeniden eğitilebileceği” sonucuna varmış ve 244-1. hürriyeti kısıtlama cezası 3 yıl.
Mahkeme kararına göre kadının akşam saat 22:00’den sabah 06:00’ya kadar ikamet ettiği yerden ayrılması yasaklanmıştır ve bu süre zarfında:
halka açık ve diğer etkinliklere katılmamak;
ikamet yerini, onu kontrol eden organın izni olmadan değiştirmemek;
Navoi bölgesi topraklarından ayrılmamak;
İnternet kullanmamak gibi ek kısıtlamalar getirdi.
Kadının sosyal ağlardaki profillerinin engellenmesiyle ilgili olarak verilen karar, infaz için DXX’in Navoi bölgesi Müdürlüğü’ne gönderildi.
Bilgi için, mevcut Ceza Kanununun 11. Maddesine göre Özbekistan topraklarında suç işleyen bir kişi bu Kanuna göre sorumlu tutulacaktır.
Suçun Özbekistan toprakları dışında işlenmesi ve cezai sonuçların Özbekistan topraklarında meydana gelmesi durumunda Özbekistan’da işlenmiş sayılır. Ancak dava dosyalarında, bu kadının eylemlerinin (Türkiye’de “sınıf” basarak) soruşturularak soruşturulmadığı görülüyor.
