Özbekistan’da işkencede ölüm olayları artıyor-3

 

Semerkand, Boke ve Çilenzar (Taşkent)’da yeni “Gözaltında ölüm” olayları

Özbekistan’da işkence ve ölümle ilgili yayınımız başladıktan sonra da, 30 Ağustos günü Semerkand Emniyet binasında bir kişi 3.kattan atlayarak “intihar etti.” İşte son olaylar:

 

6 Eylül 2023

Semerkand’ta meydana gelen en son işkencede ölüm olayının haberi 31.08.2023 günü ozodlik.org sitesinde yayınlandı. Haberi Türkiye Türkçesinde sunuyoruz:

Şüpheli Temur Zahidov Semerkand IIB’de hayatını kaybetti. Onunla birlikte 3’üncü kattan düşen sorgucu yoğun bakımda.

30 Ağustos’ta Semerkant şehrinin Kulaller mahallesinde yaşayan 28 yaşındaki Temur Zohidov, şehir IIB (Emniyet Müdürlüğü) binasının üçüncü katından “kendini atarak” hayatını kaybetti.

Görgü tanıklarının ifadesine göre, dolandırıcılıkdan şüpheli olarak gözaltına alınan  Temur Zohidov kendini pencereden atarken sorgulayıcılardan biri onu yakalamaya çalıştı. Ancak şüpheli, sorgucuyu da “kendisiyle birlikte aşağı çekti.” Olayda ağır yaralanan sorgu elemanı hastanenin yoğun bakım bölümünde tedavi ediliyor.

Timur Zohidov’un ölümüne yol açan olayın detayları bilinmiyor. Yetkililer, IIB binasındaki son ölümle ilgili olarak sessizliğini koruyor.

Semerkant Emniyet Müdürlüğü’nde kimliğini açıklamayan bir yetkili  Azodlık’a olayı doğruladı.

Semerkand İİB’nin kimliğini açıklamayan görevlisi Azodlik ile yaptığı görüşmede, şüpheliye karşı İİB memurlarının işkence uyguladığına dair hiçbir bilgisi olmadığını söyledi.

“Dün soruşturmacılar tarafından ifadeye çağrıldı. Ama tam olarak neyden şüphelenildiğini bilmiyorum. Odada iki veya üç sorgucu olduğu söyleniyor. Bu çocuk kendini pencereden atmaya çalıştığında sorguculardan biri koşup onu yakalamış, ancak kilolu bir genç olduğu için onu da kendisiyle beraber çekip düşmüş. Şüpheli başının üzerine düşerek olay yerinde hayatını kaybetti, sorgucu ise ağır yaralanarak hastaneye kaldırıldı.”

Mahalle komite üyesinden alınan bilgiye göre Temur Zohidov  4 çocuk babası. Bundan önce bir yıldan fazla hapis yatıp çıkmıştı.

Timur Zohidov hakkındaki soruşturmanın detayları bilinmiyor. Azadlık şu ana kadar, şüpheliyle birlikte düşen ve yoğun bakımda yatan soruşturmacının kimliğini doğrulayamadı. Azadlik’ın bağlandığı Semerkant Emniyet Müdürlüğü’nden bir yetkili, olayın detaylarına ilişkin “bayramdan sonra” bilgi verileceğini söyledi.

Çilanzar (Taşkent)

Bu yıl 29 Mayıs’ta Taşkent’te uyuşturucu kullandığı şüphesiyle tutuklanan Surhandaryalı 21 yaşındaki Hafızullah Turgunboev, Chilonzor ilçe Emniyet Müdürlüğü binasının 4’üncü katından düşerek vefat ettiği iddia edilmişti.

İçişleri Bakanlığı şüphelinin intihar ettiğini açıkladı. Ancak doktorlar ve yakınları, ölen kişinin vücudunda işkence izleri bulunduğunu söylüyor.

Taşkent İİBB, Hafızullah Turgunboev’in ölümüyle ilgili görüşünü açıkladı 6 Haziran 2023

Taşkent Emniyet Müdürlüğü (İİBB) açıklamasını ve açıklama ile ilgili (qalampir.uz) haber sitesinin yorumunu, Türkiye Türkçesinde özetliyoruz:

29 Mayıs’ta hayatını kaybeden 21 yaşındaki Hafızullah Turgunboev’in uzun zamandır beklenen ölüm tafsilatını gösteren videosu Taşkent şehir İİBB tarafından yayınladı.

Chilonzor ilçe Emniyet Müdürlüğü binasının 4’üncü katından kendini attığı ve bir hafta sonra hastanede hayatını kaybettiği iddia edilen gencin ölümüyle ilgili “basın soruşturmasının” Taşkent şehri IIBB’nin kendi çalışanı tarafından yürütülmesi ilginç.

Yayınlanan videoda, 22 Mayıs günü, Chilonzor bölgesindeki YPX tesisinde kontrol görevi yapan müfettişler tarafından durdurulan araçta yolcu olarak seyahat eden Hafızullah Turgunboev’in üzerinde uyuşturucu bulundu.

Chilonzor ilçesi IIO FMB’ye götürülen Hafızullah’ın devlet avukatıyla yaptığı kısa görüşme, “basın soruşturması” görüntülerine yansıdı. Ancak olayın geri kalan kısmında, onun sorgulanma süreci, tuvalete gitmek istemesi ve koridordaki hareketlerinin görüntüleri yer almadı.

Ayrıca videoda, olayın tanığı Hafızullah’ın suç ortaklarından birinin, tanık olarak, soruşturma sürecinde herhangi bir işkencenin olmadığını belirten konuşması yarıda kesildi. Merhumun yakınları, hastaneye götürüldüğünde ilk müdahale eden doktorun “düşme belirtisi yok” dediğini iddia ettiler. Sonuçta olay bir intihar da olsa, şüphelinin can güvenliğinin ve yaşamasının Emniyet Müdürlüğü’nün sorumluluğunda olduğu ortada.

(qalampir.uz)

Böke (Taşkent)

Kaburgası kırılıp ve boyun kısmından boğularak işkence gördü – Böke’deki olayla ilgili yeni ayrıntılar

Kun.uz’un İçişleri organlarındaki kaynağının verdiği bilgilerden merhumun hangi usullerde işkence gördüğünü tahmin etmek mümkün.

4 Haziran 2023 günü Böke ilçesi Emniyet Müdürlüğü’nde kalp krizinden vefat eden U.S. (1987, 4 çocuklu, geçici işlerde çalışıyor) olayının ön inceleme rapor özeti, İİB görevlilerinin onun “karın bölgesine vurduğunu ve boyun kısmından boğulduğunu” gösteriyor.

“Merhumun göğüs kafesi sol 5. kaburga kemiğinde kapalı kırık, çevre dokularda kanama, karın zarı, ince bağırsak ve bağırsak mezenterinde çok miktarda kanama, karın dokularında kanama gibi yaralanmaların olduğu belirlendi. Kun.uz’a sunulan bilgide, tiroid bezi ve boyundaki dil altı kemiğindeki dokularda kanama gibi yaralanmaların olduğu tespit edildi.

Dört çocuk babasını döverek öldürdüğünden şüphelenilen IIB memurlarından birinin adı, Dilşad (1985 doğ) olup, Boka ilçesi IIB JQB’nin kıdemli operasyon sorumlusu. Bir diğerinin adı Şehzad (1992 doğ), 2019’dan beri Böke ilçesi IIB JQB’nin operasyon görevlisi olarak çalışıyor. Tedbir amaçlı olarak 2 görevli de tutuklandı.

İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, bu çalışanların meslekten ihraç edildiği ve Ceza Kanunu’nun 235’inci maddesi kapsamında ceza davası açıldığı bildirildi. Ayrıca Böke ilçesi IIB başkanı (emniyet müdürü) A. Bobakhonov ve çok sayıda yetkili görevlerinden alındı.

İçişleri Bakanlığı açıklamasında, merkezi aygıt ve vilayet Emniyet Müdürlüğü’ndeki bazı yetkililerin eylemlerine ilişkin de soruşturma başlatıldığı bildirildi.

Kun.uz’un İİB’deki kaynağının verdiği bilgiye göre, Taşkent Vilayet Emniyet Müdürlüğü birinci başkan yardımcısı Artik Khudaibergenov‘un doğrudan ve dolaylı desteği ile Bölge Suç Araştırma Bölümü personelinin birçok yasadışı faaliyetine “göz yumulmuş”.

Taşkent Vilayeti İçişleri Bakanlığı Suç Araştırma Dairesini 5 yıldır yöneten Artik Khudaybergenov, Özbekistan Cumhurbaşkanı’nın Aralboyu mıntıkasının sürdürülebilir kalkınması danışmanı Tursinkhan Khudaybergenov‘un oğlu.

Merhumun 10’dan fazla akrabasının Böke ilçesi İİB binasına zorla girmeye çalıştığını gösteren videolar sosyal ağlarda yayılmaya başladı.

İİB Böke’de sorgu sırasında hayatını kaybeden vatandaşla ilgili açıklama yaptı

07 Haziran 2023 tarihinde haber sitesi qalampir.uz, İçişleri Bakanlığı’nın Böke’deki olayla ilgili açıklamasını yayınladı.

Yayınlanan açıklamada, “Söz konusu olay vilayet savcılığı tarafından özel incelemeye alınmış olup, soruşturmayı yanıltıcı,  asılsız bilgilere inanmamanızı ve resmi kaynakların verdiği bilgilere güvenmenizi rica ediyoruz.”

Bildirildiğine göre, Böke İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından sorguya götürülen bir şüphelinin ölümüyle ilgili olarak Vilayet Savcılığı tarafından, Ceza Kanunu’nun 235. maddesi (işkence yapmak ve diğer zalimane, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele ve cezaların uygulanması) kapsamında ceza davası açılıp, soruşturma, Ağır Suçları Soruşturma Dairesi tarafından yürütülmekte.

Bu yıl 4 Haziran’da Taşkent vilayeti Böke ilçesinde Emniyet Müdürlüğü tarafından sorguya götürülen bir vatandaşın durumu kötüleşmiş ve hastanede hayatını kaybetmişti. İçişleri Bakanlığı, Böke İlçesi Suç Araştırma Dairesi görevlilerinin usul sırasını ihlal ettiğini ve yapılan ilk adli tıp muayenesi sonucunun, U.S.’nin vücudunda cilt yaralarının varlığını gösterdiğini bildirdi.

İçişleri Bakanlığı “U.S.’nin ölümünün ardından olaya karışan 2 görevlinin tutuklanmasının yanı sıra Boka İlçe Emniyet Müdürü A. Bobakhonov, Birinci yardımcısı V. Khudoykulov, Suç Araştırma Dairesi Başkanı J. Subanov, Sorgu Dairesi Başkanı J. Oçilov, Görevlendirme Dairesi sorumlusu Ş. İbragimov görevlerinden alındığı” bilgisini de paylaştı.

 

ÖZBEKİSTAN’DA SON ZAMANLARDA MEYDANA GELEN GÖZALTINDA VEYA HAPİSTE ÖLÜM OLAYLARINDAN BİZE ULAŞANLAR:

Özbekistan Ezgülik Cemiyeti Başkanı Abdurrahman Taşanov’un da dediği gibi “bunlar daha bizim bildiklerimiz, bilmediğimiz daha kaç vak’a var”.

  • Temur Zohidov: 30 Ağustos’ta (2023) Semerkant şehrinin Kullollar mahallesinde yaşayan 28 yaşındaki Temur Zohidov, kentteki IIB binasının üçüncü katından “kendini atarak” hayatını kaybetti.
  • Doniyorbek Usmanov: (33) yaşındaki Usmanov, 12 Ağustos 2023 günü Taşkent şehri Emniyet Müdürlüğü görevlileri tarafından evinden alınarak götürüldü, 13 Ağustos’ta Emniyet Müdürlüğü binasında ağır karaciğer sirozu, akut kalp yetmezliği” nden vefat etti. Video görüntülerinde işkence izleri açıkça görülüyor. Operasyon şefi ve 2 görevli gözaltına alındı.
  • Usman Salimboev (37 yaş- 4 çocuk babası): Taşkent Boke ilçesi emniyet müdürlüğü binasında 4.06.2023 günü ölen U.S.’nin otopsi raporunda kaburga kemiklerinde kırık, boyunda boğma izleri ve iç kanamalar tespit edildi. 2 görevli tutuklandı.
  • Hafızullah Turgunboev: Bu yıl 29 Mayıs 2023’te Taşkent’te tutuklanan Surhandaryalı 21 yaşındaki Hafızullah Turgunboev, Chilonzor ilçesi IIB binasının 4’üncü katından düşerek hayatını kaybetti.
  • Rashid Boliev:  (34) , Semerkand, 27 Ekim 2022 tarihinde İdari Gözetim altına alındıktan 3 gün sonra vefat etti. Epilepsi nöbetinde kendini yaraladığı iddia edildi. Hastane ve Gözetim şefinin ifadeleri çelişkili.
  • Ravshanbek Abdusattorov, Qoqan (15 yaş,  ), 17 Ekim, 2022’de Çocuk Islah Evi’nde dövülerek öldürüldü. İki görevli tutuklu. (https://kun.uz/news/2022/11/10/qoqonda-15-yoshli-osmir-iib-muassasasida-oldi-voqea-tafsilotlari-nega-yashirilmoqda)
  • R.N. 08 Kasım 2022 günü 2 yıllık hapis cezasını Fargana vilayeti Qoqan Geçici Gözaltı Merkezi’nde geçirmekte olan R.N., adli tıp raporuna göre “kronik iskemik kalp hastalığı, koroner damarlarda akut yetmezlik” nedeniyle vefat etti. Ölen kişinin vücudunda herhangi bir yaralanmaya rastlanmadı. Qoqan şehir savcılığı olayla ilgili soruşturma başlattı.
  • Sanjarbek Mamajonov: Andican vilayeti Şahrikhan ilçesinde 19 Mart 2022 günü, cezasının infazı için İİB hapishanesine götürülen 32 yaşındaki Sanjarbek Mamajonov, 12 görevlinin acımasızca dövmesi ve işkence yapması sonucu ağır yaralandı. Hastane yerine koğuşa götürülen merhum, orada da bir başka mahkum tarafından dövüldü. 3.5 saat sonra hayatını kaybetti. Cinayete katılan 13 kişiye, mahkeme tarafından 3 yıl ile 4 yıl 1 ay hapis cezaları verildi. 12 görevli ayrıca kısa süreli işten uzaklaştırıldı.
  • İ.T. (1960)17 Ocak 2022’de Buhara vilayeti Gicduvan ilçesi İİB’ye alınan İ.T. (1960) sorgulama sırasında öldü. Yapılan incelemede şüpheli bir hususa rastlanmadı. Ölüm sebebi “akut kalp yetmezliği” olarak belirtildi.
  • Farrux Xıdırov: Anhor.uz sitesinin haberine göre 18 Haziran 2020’de İİB Ceza İnfaz Başkanlığı’nın Navoiy’deki ceza infaz kolonisi (Sengarad)’da 11 yıllık hapis cezasını çekmekte olan Taşkent Yengiyol İlçesinden ,45 yaşındaki mahkum Farrux Xıdırov’un cesedi çıktı.
  • A.Abdukarimov: 2020 yılı 30 Mayıs’ta Andijan’da hastaneye kaldırıldı ve 11 Haziran’da öldü. 3 görevli hakkında ceza davası açıldı. Cezaevi müdürü ve nöbetçi müdür İçişleri memuriyetinden ihraç edildi. Andican şehir emniyet müdürü görevden alındı. 19 görevliye idari cezalar uygulandı. (https://qalampir.uz/news/iibdan-uligi-chik-k-anlar-giyesov-andizhon-va-k-ashk-adaredagi-%D2%B3olat-faktlariga-tukhtaldi-22158)
  • Yu.Abdirahmonov, Qaşqaderya vilayeti Çirakçi ilçesine bağlı Langar köyünde yaşayan 1987 doğumlu Abdirahmonov, 22.01.2020 günü saat 19’da Çirakçi IIO FMB binasına getirildi ve 23:30’da sorgu odasında öldü. Cezaevi müdürü ve nöbetçi müdür hakkında ceza davası açıldı. Bazı görevlilere işten el çektirildi, bir çoğuna idari cezalar verildi. 2 kişi de görevlerinden istifa etti.
  • (04.04.2021)’de sosyal medyada Fergana Quva ilçesinde İİB’ye sohbet için götürülen 20 yaşındaki gencin ölümü hakkında haberler yayınlandı. (https://namanganliklar.uz/news/14570)

 

Dördüncü (Son) bölüm: İşkence gören aktivistler ve Âli Meclis Başkan Vekili Akmal Saidov’un açıklamaları

Devami