Sovyetler’in Afganistan işgalininin 35. yılı

Sovyetler Birliği Komünist Politbüro, 8 Aralık 1979’da Leonid Brejnev’in ofisinde Afganistan’a asker gönderme kararı almıştı

Sovyetler Birliği’nin Afganistan’a asker gönderme kararı almasının üzerinden 35 yıl geçti. Karar, 8 Aralık 1979’da Komünist Politbüro’nun kritik konularda kararlar için toplandığı Leonid Brejnev’in ofisinde alınmıştı.

10 yıl süren Afganistan’daki savaşta Sovyet hükümetinin arşivlerine göre 15 bin kişi öldürülmüştü. Öldürülen Afganların sayısı ise en az iki milyon olarak ifade ediliyor.

Afganistan’da 27-28 Nisan 1978 Nisan devrimi yaşanmıştı. Devrimin nedeni Cumhurbaşkanı Muhammed Davud rejiminin komünist gazeteci Mir Ekber Hayber’i öldürmesi idi. Muhalifler cenazeyi bahana ederek bir gösteri düzenledi. Ayaklanmayı organize eden Afganistan Demokratik Halk Partisi liderleri Nur Muhammed Taraki ve Babrak Karmal aynı gün tutuklandı. Bu partinin başka bir lideri Hafızullah Amin olaylardan önce ev hapsine alınmıştı.

Bu olayları aslında Sovyet istihbarat yetkilileri örgütlemişti. Olaylara çok geçmeden kan karıştı. Hafızullah Amin taraftarlarına silahlı çatışma emri verdi ve hükümet devrilerek, Cumhurbaşkanı Muhammed Davud ve ailesi kurşuna dizildi.

Nur Muhammed Taraki Devlet Başkanı ve Başbakan, Babrak Karmal ise yardımcısı oldu. Cumhuriyet ilan edildi. Ancak yarı-feodal bir ülkede Sovyet sosyalizmi modelini uygulamak, özellikle tarım ve hayvancılığı kolektif hale getirmek mümkün olmadı.

Halkın yönetime karşı çıkması üzerine Sovyetler Birliği 8 Aralık 1979’da ülkeye asker gönderme kararı aldı.

Dünya Bülteni

Alakalı yazılar

Yorum yazın