Sovyet rejimi Hive Hanlığı’nı 95 yıl önce yıkmıştı

95 yıl önce Timur devletinin uzantısı olan Hive hanlığı Sovyet yönetimi tarafından ortadan kaldırıldı

Hive Hanlığı, Timur devletinin parçalanmasından sonra 16.Yüzyılın başlarında Türkistan’ın kuzeyinde ortaya çıktı. Lenin yönetimindeki Sovyet rejiminin yerli uzantıları tarafından 1920 yılında bitirildi.

1917 yılında Ekim devriminden sonra Lenin yönetimi Türkistan’daki halklara özgürlük sözü verdi. Ancak kısa sürede yeni sömürge politikası oluşturan Bolşevik rejimi Türkistan’a kendi adamlarını gönderdi ve burada sözde Halk Cumhuriyeti kurma teşebbüsleri başlattı.

Bu dönemde Türkistan’da Buhara Emirliği, Kokand ve Hive hanlığı olmak üzere üç mahalli devlet vardı.

1918 yılında Kokand’da Ruslardan bağımsız olarak kurulan Kokand Cumhuriyeti Lenin yönetimi tarafından kanlı şekilde ortadan kaldırıldı.

Hive hanlığının yerine Harezm Halk Cumhuriyeti kurulması planlandı. Bunun için Moskova’daki Sovyet rejiminin uzantıları Harezm’de “Genç Hiveliler” adında bir araya geldi ve Hive hanına kaşı ayaklanmaya önderlik etti. Bu gelişmeler üzerine son Hive Hanı Cüneyd Han Sovyetlere ve onların yerli uzantılarına karşı koymaya çalıştı, ama başarılı olamadı. Tahtından vazgeçmek mecburiyetinde bırakıldı.

Sovyetlerin etnik kimlik politikasını yöneten Stalin, Harezm Halk Cumhuriyeti topraklarını yeni oluşacak Özbekistan ve Türkmenistan Sovyet Sosyalistik cumhuriyetleri arasında paylaştırdı. Böylece Türkistan halklarına verilen özgürlük vaatleri tamamen unutularak Orta Asya’da SSSR birliğine bağlı beş Komünist Özerk Cumhuriyet kurulmuş oldu.

Dünya Bülteni

Alakalı yazılar

Yorum yazın