Özbekistan’da, çalışanlar için işyerinde namaz kılma yeri tahsis eden iş adamına para cezası verildi.
Başkent Taşkent’in Yekkesaray tümeninde ticarethane sahibi olan işadamı Ferhad Adiloviç Rahmanov çok sayıda işçinin çalıştığı işyerinde “namaz amellerini eda etmek için şartlar oluşturduğu” iddiasıyla şehir mahkemesine çıkarıldı. Namaz için yer tahsis ettiğine pişman olduğunu söyleyen Rahmanov, bundan sonra kurallara dikkat edeceğini bildirerek cezanın hafifletilmesini istedi. Mahkeme reisi, işlenen suçun İdari Ceza Kanunu’nun 201. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle Rahmanov’a 21.600.000 som (2000 $) para cezasının uygulanacağını bildirdi.
Ekte yayınladığımız “Karar Metni” tercümesi şöyle:
QAROR (İdari Cezaların uygulanması hakkında): 2022 yılı Şubat ayının 14. günü Ceza davalarına bakan Taşkent Şehri Yekkesaray bölge mahkemesi, A. Celilov başkanlığında; Özbekistan Cumhuriyeti İdari Ceza Kanunu’nun 201.maddesi 2. kısmını ihlal eden: 1987 yılında Navoyi vilayetinde doğmuş, Rahmonov Adiloviç Farhad, yüksek öğretim almış, evli, üç çocuklu. Şahsa yönelik olarak Yekkesaray Tümeni İçişleri organı tarafından gönderilen yazıdaki idari suçlara aid bilgileri değerlendirerek kesin kararını vermiştir:
12 Ocak 2021 günü Ferhad Adil Rahmonov, Taşkent şehri Yekkesaray tümeni Kuşbegi mahallesinde bulunan, sahibi olduğu “GTA Showroom” MÇJ binası hududunda yer alan odalarda kendi çalışanlarına ve binaya gelen müşterilere namaz amellerini eda ediş için şeraitler yarattığı (ortam hazırladığı) kesinleşti.
Mahkeme oturumunda hukuk bozucu (sanık) F.A.Rahmonov kendi ifadesinde de 2021 yılı 12 Ocak günü kendine ait olan işyerinde namaz ibadetinin yerine getirilmesi için ortam hazırladığını, kötü bir niyeti olmadığını, sadece kendi çalışanlarına namaz için yer temin ettiğini, yaptığı işlemden pişman olduğunu bildirdi, hafifletici sebepler uygulanmasını talep etti.
Mahkeme, hukuk bozar F.O.Rahmonov’un mezkur hukuk ihlallerini gerçekleştirdiğinin, hukuk bozarların (suçluların) ifadelerine ek olarak İçişleri kurumu çalışanlarının bildirimleri, açıklayıcı mektupları, yargılama sürecinde kesinleşen diğer haletlerle tam olarak doğrulanmış olduğuna hükmetti. İşbu hareketlerle sanık F.O. Rahmonov Özbekistan Cumhuriyeti Ceza Kanunu’nun 201. maddesi 2. fıkrasında belirtilen idari suçları işlemiştir.
Mahkeme, suçlu F.O.Rakhmonov’a ceza verirken ağırlaştırıcı ve hafifletici sebepler göz önünde bulundurarak Özbekistan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi Genel Kurulu’nun 30 Kasım 2018 tarihli, “Mahkemeler Tarafından İdari Suçlar Hakkında yargılamayı düzenleyen yasaların bazı konular hakkındaki” 35 Sayılı Kararın gerekliliklerine uygun olarak maddede öngörülen para cezasının belirlenmesini gerekli görmektedir. Bu hususlara ve İdari Ceza Yasası’nın245, 309, 310 maddelerine uyarak mahkeme F.O. Rahmonov’un İdari Ceza Kanunu’nun 201. maddesinin 2. fıkrasını ihlal ettiğini sabit gördü. Ferhad Adiloviç Rahmanov, İdari Ceza Kanunu 201. maddesi 2. fıkrasına göre hesaplanan para cezası, belirtilen mikdarın 80 katı yani 21.600.000 som (yaklaşık 1988$, 28400TL) para cezası tayin edildi.
Mahkemenin “işyerinde namaz için yer tahsis edilmesini” suç olarak kabul etmesi, Özbekistan’da sosyal medyada tepkilere sebep oldu. Binlerce kullanıcı mahkeme kararının yanlış olduğunu, bunun 2016’da ölen Kerimov dönemine dönüş olduğunu yazdı. Tanınmış yazarlardan Musannif Ethem, mahkeme kararı içi “absürd” ifadesini kullandı. Tepkilerin çoğalması üzerine Özbekistan Dini Komitesi (en yüksek resmi din işleri kurumu) bir açıklama yaparak Özbekistan’ın laik bir ülke olduğunu, ibadet yerlerinin ve dini faaliyetlerin devletin kontrolünde olması gerektiğini belirtti.
Özbekistan mahkemelerinde o kadar çok saçma dava ve saçma karar var ki yakası kalmadı…
Bir vatandaş ofisinde ortaklarıyla birlikte dua ediyor. Hatta namaz için bir oda ayırdı. Ama burada yasadışı iş nerede?
İdari Sorumluluk Yasası’nın 201. Maddesi, 2.
temel hesap tutarının seksen ila yüz katı arasında para cezası veya on beş güne kadar idari gözetim gerektirir.”(https://lex.uz/docs/97664)
Şimdi hangi kanun koyucu çıkıp “namazın dini bir toplantı veya dini bir tören olduğunu” açıklayabilir? Böyle bir yasa yorumu ve ona göre bir hüküm vermek saçmadır, yoldaş yargıçlar.
МЖTК’nin bu maddesi dua etmeyi sağlıyorsa, o zaman ülkenin ana yasası nerede – Anayasa tarafından güvence altına alınan vicdan özgürlüğü (din)? Adalet Bakanı Ruslanbek Davletov, bir yerde (cami dışında ve evde) namaz kıldığı için hesap sorulması din özgürlüğüne aykırı değil mi? Diyanet İşleri Başkanlığı yetkilileri, geçenlerde bahsettiğiniz “dini görüşlerin zorla dahil edilmesi”ne aykırı bir yerde (cami ve ev dışında) namaz kılmanın kovuşturması değil mi?
Mahkeme kararının linki: https://public.sud.uz/api/file/administrative/4001493/2
https://www.facebook.com/MusannifAdham/posts/5194294420590460
