Kazakistan’ın başkenti Nur Sultan’da eski Türk yazısının deşifre edilmesinin 126. yıl dönümü münasebetiyle etkinlik düzenlendi.
Ulu Budun (Büyük Halk) Derneği tarafından Kazakistan Milli Müzesi’nde düzenlenen etkinlikte Türk yazısına ilişkin film gösterildi. Katılımcılar yazının tarihine ilişkin sunum yaptı.
Ulu Budun Derneği Başkanı Meruert Kurmangaliyeva 25 Kasım’ın Türk yazısının keşfedildiği tarih olduğuna işaret ederek, “Türk yazısı, Türk halklarının birleşme temelini oluşturmaktadır. Amacımız kültür, sanat ve tarih aracılığıyla Türk devletlerini birleştirmektir.” dedi.
Türk yazısının ilk kez deşifre edildiği 25 Kasım’ın tüm Türk Cumhuriyetlerinde kutlanması arzusunu dile getiren Kurmangaliyeva, “Gelecek yıl bu tür etkinliklerinin tüm Türk halkları tarafından da kutlanacağını umuyoruz.” ifadesini kullandı.
Kurmangaliyeva, Türk yazısının canlandığı tarih münasebetiyle Kızılorda ve Almatı eyaletlerinde de etkinlikler düzenlendiğini sözlerine ekledi.
Etkinliğe Türkologlar, bilim adamları, Kazak, Kırgız, Nogay, Türkmen, Altay, Uygur, Gagauz, Tatar, Hakas ve diğer Türk halklarının temsilcileri katıldı.
Türk yazısı, ilk kez 25 Kasım 1893’te Danimarkalı dilbilimcisi Wilhelm Thomsen tarafından deşifre edilmişti.
(bilimdili.com) sitesinde verilen ayrıntılı bilgiye göre, bahsi geçen Türk yazısı, Türkistan/ Ortaasya’da bulunan Orhun yazıtlarının yanısıra Moyunçor, Taryat yazıtı, Тes, Suci gibi kitabelerde de kullanılmıştır. Bilimdili.com’da: “Таrih ve yazılı kaynaklar açısından Orhun yazıtları, tam olarak Bilge Kağan, Kültegin, Tonyukuk, İl etmiş kağan (Moyunçor, Taryat yazıtı), Тes, Suci vb. bitigtaşlarında Merkezî Asya tarihiyle ilgili bol bilgi bulunmaktadır. Yenisey, Talas ve Altayda bulunan yazıtlarda tarihî yerine epitafik özellik ağır basmaktadır. Turfan ve Miran’dan bulunan yazıtlarda ise inanç içerikli metinler” bulunduğu belirtilmektedir.
Tarihi kitabelere ait fotoğraflar ve ayrıntılı bilgilerin ardından konu şöyle özetlenmiş: “Yazıtlarda Göktürkler dönemindeki olaylar anlatılmış, coğrafik isimler, boy isimleri, yerleştikleri ve yayıldıkları bölge anlatılmıştır. Тürk bitig yazısı daha sonraki dönemlerde Büyük Bozkıra ulaşan çeşitli dinlere ait yazının etkisiyle belirli bir süre sonra kullanımdan düşerek unutulmuştur”. https://bilimdili.com/dusunce/25-kasim-1893-eski-turk-yazisinin-desifre-edildigi-tarih/
