Özbekistan’da, bir grup aydın Rusça’ya resmi statü kazandırmak için girişimlerde bulundu
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Özbekistan’a resmi ziyaretinin arifesinde, Özbekistan’ın konuşan entelijansiyasının yaklaşık 20 temsilcisi, Rusça’ya Özbekistan’da resmi statü verilmesini önerdi.
Özbekistanlı halk sanatçılarının, ünlü sanatçıların ve sinematografların yer aldığı öneri, Kremlin propagandasının ayrılmaz bir parçası olduğu düşünülen bazı internet sayfalarında yayınlandı. Federal Ajans “Rossotrudnichestvo” nın maddi desteğiyle çalışan, Taşkent’teki Rus Kültür Merkezi’nin 25. yıldönümüne adanmış önemli bir etkinlikte bu konu ele alındı. İmza toplama yükümlülüğünü gazeteci Alo Khadzhayev’i aldı.
Bir grup aydının bu önerisi, Özbekistan’da Rus çıkarlarını teşvik etmek amacıyla kurulan Vesti.uz web sitesinde yayınlandı.
Özbekistanlı bir gazeteci Sardor Salim’e göre, sitedeki makalenin yayınlandığı gün sadece üç “aydın” imzası vardı. “Makalenin yayınlandığı gün içerisinde, sadece Profesör Yusuf Abdullayev, Muyassar Maksudova ve avukat Sayyora Khadzhaeva’nın görüşleri yer aldı. Daha sonra, diğer halk sanatçılarının ve sanat temsilcilerinin imzaları belirdi. Ancak Özbek vatandaşlarının bazıları bu tekliften memnuniyetsizliği dile getirdi. Sayora Khadzhayeva ortadan kayboldu ” dedi.
Ünlü animatör Nazim Tulakhodjaev ve SSCB Halkı Sanatçısı Bernara Kariyeva, gazeteci Ozodlik ile söyleşisinde “Özbek milletinin kültürel ve eğitimsel gelişiminde biçimlendirici bir rol oynayan Rus diline resmi statü kazandırmanın adaleti kazanacağını” vurguladı.
Ünlü balerin, Halk SSCB Sanatçısı Bernara Kariyeva, 3 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, “Rus diline resmi statü vermek, bizi eğiten Sovyetler Birliği’ne ve onun temelini oluşturan büyük Rus halkına saygının bir ifadesi haline geleceğini” söyledi.
“Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un geldiği gün, Başbakan Abdulla Aripov, “Özbekistan’ın St. George kurdeleleriyle savaş başlatmaya başladığını ”söyledi. Özbekistan’da yapacak başka bir şey yok mu? Çok kızgınım, bunu kiminle paylaşacağımı bilmiyordum. Ertesi gün, Cumhurbaşkanı Mirziyayev adına, “Özbekistan’ın St. George şeritlerini dağıtmaya başladığını” yazdılar. Bu nedir? İlk önce savaş ilan ediyorlar ve ertesi gün tamamen farklı bir ifade ortaya çıkıyor. Öfkelendim ve yetkililerimizin hangi ifadesine inanmaları gerektiğini bilmiyordum. O sırada, Alo Maksumovich beni aradı (yani, gazeteci Alo Khadzhaev ). Bana şöyle dedi:
“Lavrov bize geliyor, ziyaretinin arifesinde, Rusçanın Özbekistan’da devlet dili statüsünü kazanması için girişiminde bulunduk. ismini de imzala.”
“Tabii ki” dedim. Çünkü Özbek dilini bilmiyorum. Moskova’da okudum, Moskova’da yaşadım. Özbekçeyi neden öğrenmeliyim? İstemiyorum. 80 yaşındayım Özbekçeyi bu yaşımda neden öğrenmeliyim? Eczaneye gittim ve ilaç kutusunda her şey Özbekçe yazılmış. Talimatın Rusça yazılmasını istiyorum. Rus diline devlet dilinin statüsü verilmeli, Rus halkına minnettarız. Bunu yapmazsak, Tanrı bizi cezalandırır.”
Ünlü Balerin, Aripov ve Mirziyayev’in Sovyet döneminde okuduğunu, Sovyetler Birliği sayesinde öğrendiklerini ve zirvelere ulaştığını söylüyor.
Uzun yıllar Özbekistan cumhurbaşkanı basın sekreteri olarak çalışan ünlü Özbek yazarı Murod Muhammad Dust, Rus diline Özbekistan’da devlet statüsü verilmesi önerisinin yukarıdan geldiğini öne sürüyor.
Rusya’da ‘George kurdelesi‘ ne anlama geliyor?
Rusya’da 9 Mayıs Zafer Günü yaklaşırken, İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyet ordusunun Nazilere karşı kazandığı zaferin simgesi olan Aziz George Kurdelesi, Rusya’nın 85 bölgesinde ve tüm dünyada 90’dan fazla ülkede dağıtılmaya başlandı.
Peki siyah ve turuncu şeritlerden meydana gelen kurdele ne anlama geliyor?
George kurdelesi veya Aziz George kurdelesi rusçada ‘Георгиевская лента’ olarak yazılıyor. Kurdele, adını Aziz George’den alan, Rusya’da en yaygın olarak tanınan askeri ve tarihi bir sembol. Kurdela üç siyah ve iki turuncu çizgiden oluşan çift renk desenden oluşur. Bu sembol Rusya İmparatorluğu, Sovyetler Birliği cumhuriyetleri ve şimdiki Rusya Federasyonu tarafından verilen birçok yüksek askeri ödülün süslemesinin bir bileşenidir.
Sovyetler Birliği döneminde bu kurdelanın kamu anlamında bir önemi bulunmamaktaydı. Sembol Ukrayna’da patlak veren Turuncu Devrim’e tepki olarak Rusya’da 2005 yılında tekrar canlandırıldı. Aynı dönemde gençlik örgütleri ile birlikte devlet medyası aracılığıyla II. Dünya Savaşı’ndaki Büyük Vatanseverlik Savaşı’nın galibiyet kutlamaları canlandırıldı. Bu kutlamalarda savaşı Kızıl Ordu’nun kazanmasına katkı sağlayan pek çok askeri personele Aziz George kurdelesini de içeren birçok nişan, madalya ve ödül verildi.
Kurdela, Rusya Federasyonu’nda, özellikle 2014 yılından bu yana, bir vatanseverlik sembolü olarak verilmektedir ve hükümetin kamu desteğinin bir sembolü olarak siviller tarafından kullanılmaktadır. Bununla birlikte Estonya, Letonya, Litvanya, Ukrayna gibi Batı yanlısı bazı eski Sovyet cumhuriyetlerinde yaygın olarak ayrılıkçılığın bir sembolü haline gelmiştir. Ukrayna hükümeti Zafer Gününde George kurdelesinin basın yoluyla gösterilmemesi için girişimlerde bulunmuştur. Bunun yanında kurdele taşıyan kişilere ülkeye giriş yasağı getirmiştir.
www.dunyabulteni.net
