(krıl va lotında)
Президент Шавкат Мирзиёевга масжиддан туриб қилган мурожаати билан танилган собиқ имом Фазлиддин Парпиев Ўзбекистонни тарк этди. Ҳуқуқ идоралари босимидан сўнг Фазлиддин Парпиев турмуш ўртоғи ва икки фарзандини олиб Қозоғистон орқали Ўзбекистондан чиқиб кетди.
Парпиев Facebook саҳифасида Ўзбекистондан анча минг километр узоқда тинч ва хавфсиз ерда эканлигини ёзган.
“Мени бу жойда кўриб учратиб қоладиган биродарларим! Илтимос сизлардан ҳозирча мени қаерда эканимни ҳеч кимга айтманг. Сиз бошқаларни хотиржам қиламан, деб айтмоқчи бўлган хабариз ҳозирча зараримга ҳам хизмат қилиши мумкин”, деган у.
Маълум бўлишича, у Ўзбекистонни 18 декабр кеч соат 20:00 атрофида тарк этган.
“Ўз юртим чегарасидан қамоқхонанинг темир панжаралари садоси остида кузатиб қўйишди. Хеч қандай тушунтиришларсиз бошлиқ айтди деб изолятор хонасига ярим соаттан ортиқроқ муддатга оилам билан тиқиб қўйишди. Ўғлим қаттиқ қўрқиб кетди. Ҳушдан кетай деганда қўйиб юборишди. Лекин автобусимиз бунча муддат бизни кутмай кетиб қолди. Мана биз кутган ислоҳотлар”, деб ёзди у Facebook даги саҳифасига.
Тошкентдаги “Омина” масжидининг собиқ имоми Фазлиддин Парпиев 18 декабр куни Тошкент шаҳар прокуратурасига чақирилганди.
У Тошкент шаҳар прокуратурасида чамаси икки соат сўроқ қилинган. Собиқ имомга нисбатан босим ва таҳдидлар бўлганлиги айтилмоқда.
Фазлиддин Парпиев 17 декабр куни Туркия ва Қозоғистон орқали Умра сафаридан қайтган.
Би-би-си манбасининг билдиришича, орадан икки соат ўтиб уйига Учтепа туман терроризм ва экстремизмга қарши курашиш бошқармаси тезкор ходимлари кириб келади.
Ўзларини Шокир ва Шерзод деб таништирган оперлар собиқ имом билан маҳалладаги участка нозири хонасида савол-жавоб қилишган.
Би-би-сига маълум бўлишича, суҳбат давомида тезкор ходимлардан бири қаергадир телефон қилиб, имомни олиб кетайликми, деб сўраган.
У томондан эртага ўзимиз чақирамиз, деган жавоб бўлган.
18 декабр куни Тошкент шаҳар прокуратурасидан телефон қилишиб, соат 15:00 га етиб келишни сўрашган.
Собиқ имом Тошкентдаги инсон ҳуқуқлари ҳимоячиси Сурат Икромов билан айтилган жойга етиб борган.
Бироқ уларни айтилган вақтда қабул қилмасдан ташқарида 1,5 соат кутишга мажбурлашган.
1,5 соатдан кейин ичкарига фақат Фазлиддин Парпиев киритилган.
Имомни Тошкент шаҳар прокуроратураси юқори лавозимли масъулларидан бири савол-жавоб қилган.
Би-би-си манбасининг айтишича, прокурор Фазлиддин Парпиевга руҳий босим ўтказган.
Унга Facebookда провокацион чиқишлар қилаётганини, диний низо қўзғаб, соқол ҳақида ёзаётганини айтиб босим ўтказишга ҳаракат қилган.
Суҳбат давомида прокурор Фазлиддин Парпиев истаса уни яна имомликка жойлаб қўйиши мумкинлигини ҳам айтган.
Прокуратурада имом Маккада Умра сафарини қилаётганда Facebook ка ёзган мана бу дуосига эътироз билдирилган.
Собиқ имом “ўзингга махбуб бўлган бу муқаддас шаҳарларни ва аҳлини ёмон кўрувчиларни қадамини бу маконларга йўлатмагин”, деб ёзган эди.
Тошкентнинг Юнусобод туманида жойлашган “Омина” масжиди имоми Фазлиддин Парпиев 2018 йилнинг 7 сентябр куни ўзининг Жума хутбасида рўмол ва соқол борасида мусулмонларга бўлаётган тазйиқларни қоралаган ва ҳукуматни виждон эркинлигини таъминлашга чақирганди.
Имомнинг ярим соатлик маърузасининг видео ва аудиоси унинг Facebook даги саҳифасида (Фазлиддин Парпиев) жойлаштирилди.
Жума намозига келган жамоат қаршисида гапирган Фазлиддин Парпиев мусулмонларни ўз ҳақ-ҳуқуқлари учун мавжуд қонунлар доирасида ҳаракат қилиш, жанжал ва тўполон қилмасликка даъват этган.
Унинг сўзларига кўра, мусулмонлар демократик давлатнинг қонунларига амал қилишлари керак, айни пайтда давлат ҳам мусулмонларнинг ўз қонунлари доирасида белгилаб қўйилган ҳақ-ҳуқуқларин таъминлаши лозим.
“Биз демократик давлатда яшаймиз, демократик давлат дегани шариатнинг ҳукмларини адо этмайди, лекин ўзида виждон эркинликларини киритиб қўйган кодексда, конституцияда… Шундай экан, давлат виждон эркинлигининг таъминланишини ҳам кузатиб, назорат қилиб бориши керак”, – деб айтган “Омина” жоме масжиди имоми.
У мусулмонларни портал орқали Президентга мурожаат қилишга чақирган.
“Порталга мурожаат қилиш керак, шу жойда тазйиққа учрадим, илтимос, Президент шу бўйича ўзингиз назорат қилиб, ёрдам беринг, дейсиз. Ҳал бўлса бўлди, бўлмаса ҳеч нарса қилмайсиз. Сиз динингиз учун ўзингиздан талаб қилинган нарсани қилдингиз”, – деган имом 7 сентябрь куни қилган Жума ҳутбасида.
У мусулмонларнинг сўз эркинлигини ҳимоя қилган.
“Динимиз сабабидан бизга бирон озор етадиган бўлса, буни айта олишимиз керак, фикримизни баён қила олишимиз керак”, – деб айтган “Омина” масжиди имоми.
Мурожаатнинг эртаси куни имом бош муфтий Усмонхон Алимов буйруғи билан ишдан олинган.
12 сентябр куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасида ўтган видеоселекторда Мирзиёевга мурожаат қилиб ишдан ҳайдалган имом Фазлиддин Парпиев асосий мавзу бўлган.
Муфтийдан тортиб сўзга чиққан бошқа имом-хатиблар Фазлиддин Парпиевни қоралаган, уни давлатга ношукурликда айблашган.
Prezident Shavkat Mirziyoyevga masjiddan turib qilgan murojaati bilan tanilgan sobiq imom Fazliddin Parpiyev O‘zbekistonni tark etdi. Huquq idoralari bosimidan so‘ng Fazliddin Parpiyev turmush o‘rtog‘i va ikki farzandini olib Qozog‘iston orqali O‘zbekistondan chiqib ketdi.
Parpiyev Facebook sahifasida O‘zbekistondan ancha ming kilometr uzoqda tinch va xavfsiz yerda ekanligini yozgan.
“Meni bu joyda ko‘rib uchratib qoladigan birodarlarim! Iltimos sizlardan hozircha meni qayerda ekanimni hech kimga aytmang. Siz boshqalarni xotirjam qilaman, deb aytmoqchi bo‘lgan xabariz hozircha zararimga ham xizmat qilishi mumkin”, degan u.
Ma’lum bo‘lishicha, u O‘zbekistonni 18 dekabr kech soat 20:00 atrofida tark etgan.
“O‘z yurtim chegarasidan qamoqxonaning temir panjaralari sadosi ostida kuzatib qo‘yishdi. Xech qanday tushuntirishlarsiz boshliq aytdi deb izolyator xonasiga yarim soattan ortiqroq muddatga oilam bilan tiqib qo‘yishdi. O‘g‘lim qattiq qo‘rqib ketdi. Hushdan ketay deganda qo‘yib yuborishdi. Lekin avtobusimiz buncha muddat bizni kutmay ketib qoldi. Mana biz kutgan islohotlar”, deb yozdi u Facebook dagi sahifasiga.
Toshkentdagi “Omina” masjidining sobiq imomi Fazliddin Parpiyev 18 dekabr kuni Toshkent shahar prokuraturasiga chaqirilgandi.
U Toshkent shahar prokuraturasida chamasi ikki soat so‘roq qilingan. Sobiq imomga nisbatan bosim va tahdidlar bo‘lganligi aytilmoqda.
Fazliddin Parpiyev 17 dekabr kuni Turkiya va Qozog‘iston orqali Umra safaridan qaytgan.
Bi-bi-si manbasining bildirishicha, oradan ikki soat o‘tib uyiga Uchtepa tuman terrorizm va ekstremizmga qarshi kurashish boshqarmasi tezkor xodimlari kirib keladi.
O‘zlarini Shokir va Sherzod deb tanishtirgan operlar sobiq imom bilan mahalladagi uchastka noziri xonasida savol-javob qilishgan.
Bi-bi-siga ma’lum bo‘lishicha, suhbat davomida tezkor xodimlardan biri qayergadir telefon qilib, imomni olib ketaylikmi, deb so‘ragan.
U tomondan ertaga o‘zimiz chaqiramiz, degan javob bo‘lgan.
18 dekabr kuni Toshkent shahar prokuraturasidan telefon qilishib, soat 15:00 ga yetib kelishni so‘rashgan.
Sobiq imom Toshkentdagi inson huquqlari himoyachisi Surat Ikromov bilan aytilgan joyga yetib borgan.
Biroq ularni aytilgan vaqtda qabul qilmasdan tashqarida 1,5 soat kutishga majburlashgan.
1,5 soatdan keyin ichkariga faqat Fazliddin Parpiyev kiritilgan.
Imomni Toshkent shahar prokuroraturasi yuqori lavozimli mas’ullaridan biri savol-javob qilgan.
Bi-bi-si manbasining aytishicha, prokuror Fazliddin Parpiyevga ruhiy bosim o‘tkazgan.
Unga Facebookda provokatsion chiqishlar qilayotganini, diniy nizo qo‘zg‘ab, soqol haqida yozayotganini aytib bosim o‘tkazishga harakat qilgan.
Suhbat davomida prokuror Fazliddin Parpiyev istasa uni yana imomlikka joylab qo‘yishi mumkinligini ham aytgan.
Prokuraturada imom Makkada Umra safarini qilayotganda Facebook ka yozgan mana bu duosiga e’tiroz bildirilgan.
Sobiq imom “o‘zingga maxbub bo‘lgan bu muqaddas shaharlarni va ahlini yomon ko‘ruvchilarni qadamini bu makonlarga yo‘latmagin”, deb yozgan edi.
Toshkentning Yunusobod tumanida joylashgan “Omina” masjidi imomi Fazliddin Parpiyev 2018 yilning 7 sentyabr kuni o‘zining Juma xutbasida ro‘mol va soqol borasida musulmonlarga bo‘layotgan tazyiqlarni qoralagan va hukumatni vijdon erkinligini ta’minlashga chaqirgandi.
Imomning yarim soatlik ma’ruzasining video va audiosi uning Facebook dagi sahifasida (Fazliddin Parpiyev) joylashtirildi.
Juma namoziga kelgan jamoat qarshisida gapirgan Fazliddin Parpiyev musulmonlarni o‘z haq-huquqlari uchun mavjud qonunlar doirasida harakat qilish, janjal va to‘polon qilmaslikka da’vat etgan.
Uning so‘zlariga ko‘ra, musulmonlar demokratik davlatning qonunlariga amal qilishlari kerak, ayni paytda davlat ham musulmonlarning o‘z qonunlari doirasida belgilab qo‘yilgan haq-huquqlarin ta’minlashi lozim.
“Biz demokratik davlatda yashaymiz, demokratik davlat degani shariatning hukmlarini ado etmaydi, lekin o‘zida vijdon erkinliklarini kiritib qo‘ygan kodeksda, konstitutsiyada… Shunday ekan, davlat vijdon erkinligining ta’minlanishini ham kuzatib, nazorat qilib borishi kerak”, – deb aytgan “Omina” jome masjidi imomi.
U musulmonlarni portal orqali Prezidentga murojaat qilishga chaqirgan.
“Portalga murojaat qilish kerak, shu joyda tazyiqqa uchradim, iltimos, Prezident shu bo‘yicha o‘zingiz nazorat qilib, yordam bering, deysiz. Hal bo‘lsa bo‘ldi, bo‘lmasa hech narsa qilmaysiz. Siz diningiz uchun o‘zingizdan talab qilingan narsani qildingiz”, – degan imom 7 sentyabr kuni qilgan Juma hutbasida.
U musulmonlarning so‘z erkinligini himoya qilgan.
“Dinimiz sababidan bizga biron ozor yetadigan bo‘lsa, buni ayta olishimiz kerak, fikrimizni bayon qila olishimiz kerak”, – deb aytgan “Omina” masjidi imomi.
Murojaatning ertasi kuni imom bosh muftiy Usmonxon Alimov buyrug‘i bilan ishdan olingan.
12 sentyabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasida o‘tgan videoselektorda Mirziyoyevga murojaat qilib ishdan haydalgan imom Fazliddin Parpiyev asosiy mavzu bo‘lgan.
Muftiydan tortib so‘zga chiqqan boshqa imom-xatiblar Fazliddin Parpiyevni qoralagan, uni davlatga noshukurlikda ayblashgan.
BBC UZBEK
https://www.bbc.com/uzbek/uzbekistan-46619092
