Özbekistan Bakanlar Kurulu “Umum Orta Okullar”da Başörtüsü’nü Yasaklıyor

 

Özbekistan’da Başörtüsü Tartışmaları

İslam Kerimov’un 1 Eylül 2016’da ölmesinden sonra özgürlük rüzgarları esmeye başlayan Özbekistan’da bir süredir  öğrencilerin eğitim kurumlarında başörtülü bulunabilme özgürlüğü tartışılıyordu. Özbekistan Halk Talim Vazirliği (Halk Eğitim Bakanlığı) tarafından hazırlanıp 12 Haziran’da muhakemeye başlanan yönetmeliğin müzakeresi 27 Haziran’da tamamlandı. Bakanlar Kurulu, 27 Haziran 2018 tarihinde yakunlangan (müzakeresi tamamlanan) “Umumî Orta Ta’lim Muassasalari Okuvçilari (Öğrencileri) Zamonaviy (modern) Mektep Forması hakkında”ki kararı ile tartışmalara son noktayı koydu: Okul binalarında başörtülü bir şekilde bulunmak açık ve kesin bir dille yasaklanıyor.

https://regulation.gov.uz/uz/documents/2611

Bakanlar Kurulu kararları ve parlamento kanun layihaları yukarıda linki verilen adreste ve sosyal medyada halka açılarak tartışılıyor. Orta dereceli okullarda başörtüsünü yasaklayan yönetmelik de 12-27 Haziran tarihleri arasında tartışmaya açılmıştı. Devlete ait bu sitede diğer layihalara (tasarılara) genellikle 0-2 adet yorum, en fazla yorumlanan layihanın da 32 adet yorumla 2589 numaralı layiha olduğu görülürken, okullarda başörtüsünü yasaklayan “forma layihası”na ise tam 858 adet yorum yapılmış. Sosyal medyada ise yüz binlerce yorumla eleştirilen layiha, bütün eleştirilere rağmen Bakanlar Kurulu tarafından “yakunlangan”.

Dünya Bülteni’nin daha önce verdiği habere göre, Özbekistan Dini İdaresi isteyen öğrencilerin okullara başörtüsü ile gidebileceğini” belirten açıklamasını 23 Haziran’da kendi internet sayfasından kaldırmıştı.

BBC Özbek servisinin kaynak gösterildiği haberde, hükümet, öğrencilerin okullara başı açık gelmesini öngören karar tasarını halk tartışmasına açtı. Buna cevaben Dini İdare “isteyen öğrencilerin okullara başörtüsü ile gidebileceğini” belirten bir açıklama yaptı. Daha sonra İdare önce öğrencilere verdiği bu desteği geri çekti ve 24 Haziran tarihinde de başörtüsünü destekleyen görüşünü internet sayfasından sildi..

BBC, Özbekistan Dini İdaresi Başkan yardımcısı Abdulaziz Mansur’dan bu görüş değişikliğinin nedenini sorduğunda, “Dini İdare okullarda başörtüsünden yana görüş bildirmişti. Ancak niçin bu konuda görüş değişikliğine gidildiğinin nedenlerini bilmiyorum. Pazartesi açıklama yapılabilir” dedi.

Ancak nihai karar, Bakanlar Kurulu’nun 27 Haziran tarihinde muhakemesini tamamladığı kararı ile verilmiş oldu. Özbekistan Bakanlar Kurulu, 12 Haziran’da müzakereye başladığı  “Umumî Orta Ta’lim Muassasalari Zamonaviy Forma Yönetmeliği”ni 27 Haziran 2018 günü tamamlayarak “yakunladi”. Yürürlüğe girecek olan Yönetmeliğin ekindeki  “Okul formaları hakkında Nizam” başlıklı bölümün 3.Bab-9.maddesinde “Öğrencilerin eğitim kurumu binası içinde başörtüsüz olmaları gerekmektedir, eğitim kurumunda düzenlenen çeşitli etkinlikler bundan müstesnadır” ibaresi açık bir şekilde öğrencilerin başlarını örtmesini yasaklıyor.

Yönetmeliğin 4.Bab’ında, “modern okul kıyafeti giyme kuralına uymayan” öğrencilerin fiillerinden, ata-anaları sorumlu tutuluyor. Bu bölümdeki 15. maddede öğrenciye verilecek çeşitli cezalar sıralanıyor ve 16. maddede “çocuklarını gerektiği gibi terbiye etmedikleri için” ailelerin, ceza kanunundaki ilgili maddelere göre yargılanacakları belirtiliyor.

Görüşlerine başvurduğumuz sürgündeki Özbek çevreleri, bu kararı ve benzeri bazı uygulamaları, “reform döneminden geri dönüş” olarak yorumladılar.

TÜRKİSTANDER HABER MERKEZİ

Taşkent’te üniversite okumaya gelen Afganistanlı öğrenciler

 

 

Alakalı yazılar

Yorum yazın