Ruslar’ın Türkistan işgali 150’inci yılında

Çarlık Rusya’sı bundan 150 yıl önce Türkistan’a işgal başlatmıştı

Türkistan işgalinin 150’inci yılına girildi. 1865 yılında Çarlık Rusya’sının ordusu Türkistan topraklarına ilk saldırılarını başlanmıştı. O günden itibaren, Müslüman Türkistan halklarının önce Çarlık Rusya’sına sonra Sovyet Rusya’sına karşı bağımsızlık mücadelesi 1990’lara kadar devam etti.

İmam Buhari, İmam Tirmizi, Uluğ Bey ve Biruni gibi ilim dehalarının vatanı olan Türkistan Timur ve Babür devletlerinin yıkılmasından sonra büyük gerileme ve parçalanma sürecine girdi. Türkistan birbirini reddeden Buhara, Hokand ve Hiva hanlıklarını bölünmüştü. Daha sonra 2’inci Dünya savaşından sonra Stalin ve Mao kendi aralarında anlaşarak Türkistan’ın Doğusu Çin’e teslim edilmişti. O günden beri Doğu Türkistanlı Müslüman halk Çin’in ne zaman biteceği belli olmayan büyük soykırım politikalarına maruz kalmaya devam ediyor.

Yerel hanlıklar kendi aralarında anlaşamasa da Türkistan halkı Rus istilacılarına güçleri yettiği kadar direndi. Daha önce, yani 18’inci ve 19’uncu yüzyılların başlarında Türkistanlıkların yardım talebine Osmanlı padişahları müspet cevap veremediler.

İnsan ve silah açısından üstün olan Ruslar Türkistan şehirlerini birer birer ele geçirdiler. Son olarak Buhara Emirliği şeklen mevcudiyetini korusa da, Emirin kendisi bir Rus subayı makamında 1920’li yıllara kadar Rusların hizmetinde idi.

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) döneminde (1917-1991) Türkistan halkları tamamen Moskova’nın Komünist rejiminin asimilasyon politikasına maruz kaldılar. Kolektifleştirilme adı altında Ruslar bu bölgede bir katliam daha yaptılar. Bu dönemde Kazakların yüzde 50 öldürüldü ve Kazaklara ait yaklaşık 40 milyon at ve başka hayvanlar telef edildi.

Ancak eski Sovyet Komünist Partisi yöneticilerinden biri olan ve son 25 yıldır Özbekistan’da yönetimi elinde tutan İslam Kerimov rejimi bugün Türkistan’ın Ruslar tarafından işgal edilmesi konusunda kendi halkını suçluyor.

Özbek hükümetinin resmi görüşlerini yayınlayan vesti.uz internet sayfasında konu ile ilgili bir makale yayınlandı. Makalede Rusların Türkistan’ı istila etmesinin nedeni o zamanlar Türkistan halkının kuzey sınırlarda binlerce Çarlık Rusya’sı vatandaşını kaçırdığı ve bu kişileri Taşkent, Semerkant ve başka şehirlerde köle olarak sattığı iddia edildi. Bu nedenlerle Ruslar’ın Türkistan’ı işgal etmeye mecbur kaldığı, işgalci Rusların Türkistan’da katliam yapmadığı, bunun aksine Müslümanlara saygı göstererek, onların sosyal ve ticari açıdan gelişmesine yardımcı olduğu ileri sürüldü.

Dünya Bülteni

Alakalı yazılar

Yorum yazın