Çin Uygur yazar Tohti’nin yedi talebesini mahkemeye çıkarıyor (Türkçe ve O’zbekcha habar)

Doğu Türkistan’ın tanınmış aydını İlham Tohti bölücülük suçlamasıyla Çin mahkemesince Eylül ayında müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

Tohti’ye verilen hapis cezası uluslararası insan haklarını koruma kuruluşları tarafından kınanmıştı.

Şimdi ünlü Uygur hocanın yedi talebesi ona Uygurlar hakkında bilgi veren internet sayfasını oluşturmada yardım etmekle suçlanarak mahkemeye çıkarılıyor.

BBC Pekin muhabiri Seliye Hatta’nın bildirdiğine göre bu mahkeme işi o kadar gizli yürütülmektedir ki, Çin’in Sincan ismini verdiği il yetkilileri bu mahkeme sürecini reddettiler.

İlham Tohti’nin avukatı Li Fangping’in BBC dediğine göre, onun talebeleri Uighur Online sayfasına makaleler yazmışlardı. Bu sayfada Çin’deki çeşitli milli azınlıkların sorunları tartışılıyordu.

Ancak resmi Pekin bu yazıları Doğu Türkistan bağımsızlığının propaganda olarak değerlendiriyor.

Tohti’nin talebeleri 5 ve 15 yıl arasında hapis cezası verilmesi bekleniyor. Bu 7 talebe Ocak ayında tutuklandıktan sonra kayıp olmuşlar, sonra ise Çin TV onların hocalarına karşı konuşmalarını yayınlamıştı.

İlham Tohti Çin hükümetinin bu memleketteki etnik azınlıklara karşı baskı siyasetini keskin bir dille eleştirmekle ünlü olmuştu.

http://www.bbc.co.uk/uzbek/world/2014/11/141126_uyghur_tohti_students

O’ZBEKCHA

Uyg‘ur domlaning yetti talabasi ham mahkamaga tortildi

Uyg‘ur olimi Ilhom To‘xtiga aloqador deb ko‘rilgan yetti talaba Xitoyning Shinjon hududida mahkamaga tortilganlari aytiladi.
Janob To‘xti sentyabrda bo‘lginchilik va etnik tanglikni keltirib chiqarishda ayblanib bir umrlik qamoq jazosiga mahkum etilgandi.
Universitetning yetti talabasi janob To‘xtiga uyg‘urlar haqidagi vebsaytni yuritishga yordam berganlikda ayblanadilar.
To‘xtining qamalishini xalqaro inson haqlari tashkilotlari qoralaganlar.
Bi-bi-sining Pekindagi muxbiri Siliya Hattonning aytishicha, mahkama shunchalar xufyona tarzda o‘tayaptiki, Shinjon mahkamasi jarayon o‘tayotganini tasdiqlashdan bosh tortgan.

Faollar Xitoy hukumati uyg‘urlar dini va madaniyatini yo‘q qilayotganini aytishadi
To‘xtining advokati Li Fangpingning Bi-bi-siga bildirishicha, talabalar Janob To‘xtining hozirda yopib qo‘yilgan Uighur Online vebsaytiga maqolalar yozganlar. Bu vebsayt Xitoydagi uyg‘urlar va boshqa etnik guruhlar orasidagi bahsu-munozaralarni rag‘batlantirgan.
Biroq, rasmiy Pekinga ko‘ra, bu vebsayt Shinjon mustaqilligini targ‘ib qilgan.
Talabalar 5 yildan 15 yilgacha bo‘lgan qamoq jazolariga yuz tutishmoqda.
Yetti talaba o‘tgan yanvarda hibsga olinishlari ortidan g‘oyib bo‘lganlar, biroq keyinroq televideniye orqali paydo bo‘lib o‘z domlalari To‘xtiga qarshi ko‘rsatma berganlar.
Ilhom To‘xti Xitoy hukumatining uyg‘ur ozchiligiga bo‘lgan munosabatini qattiq qoralab kelgan.
Xitoyda bu yil uyg‘urlarning ommaviy hujumlari soni oshgan. Xitoy hukumati bunda, o‘z ta’birida, xorijdan moliyalangan uyg‘ur ekstremistlarini ayblaydi.

http://www.bbc.co.uk/uzbek/world/2014/11/141126_uyghur_tohti_students

Alakalı yazılar

Yorum yazın